Irene de Waal, Anouk Klein:

Hoe drink je koffie in Italië zoals het hoort?

Het eerste Italiaanse koffiehuis opent in 1645 in Venetië. Halverwege de 18e eeuw bestaan er vele koffiehuizen, zoals het wereldberoemde caffè Florian. Eerst is koffiedrinken nog een voorrecht voor de elite. Langzaam maar zeker wordt het een dagelijks ritueel voor Italianen uit alle lagen van de bevolking. En deze traditionele Italiaanse koffiegebruiken hebben we voor je op een rij gezet.

Zo drink je koffie als een Italiaan

Voor een echte Italiaanse beleving drink je je koffie staand aan de bar. ‘s Ochtends vraag je er un cornetto (Italiaanse croissant) bij. Dat is een zoete tegenhanger bij de ietwat bittere koffie.

Zo bestel je koffie

In Nederland bestel je een espresso, terwijl je in Italië kunt volstaan met un caffè, grazie. Een koffie ís daar namelijk een espresso. Natuurlijk bestaan er legio varianten op de caffè, en die zijn inmiddels ook in Nederland ingeburgerd.

– caffè: kennen wij dus als espresso

– doppio: een dubbele espresso

– caffè latte: koffie verkeerd

– caffè macchiato: espresso met een wolkje melk en beetje melkschuim

– cappuccino: espresso met gestoomde melk en melkschuim in een kleiner kopje

– caffè panna: espresso met slagroom

– ristretto: een klein, supersterk shotje espresso

– caffè lungo: espresso die wat langer ‘door blijft lopen’ zodat het volume groter is

– caffè latte: koffie verkeerd

– latte macchiato: een soort ‘koffie verkeerd’, een glas warme melk met melkschuim en een espresso eraan toegevoegd

Zo betaal je

In de meeste Italiaanse koffiebars betaal je vooraf bij de kassa, dan krijg je een bonnetje die je vervolgens aan de barista geeft. Die maakt je koffie en dan drink je die dus staand op. Meestal geef je geen fooi. Italianen blijven over het algemeen niet hangen en drinken snel hun koffie. Als je echter gaat zitten, betaal je meer voor je caffeïne-shot. Op toeristische plekken zit er vaak een groot verschil tussen de prijs die je aan de bar betaalt en op het terras.

Cappuccino na 11 uur

En kun je nu wel of geen cappuccino of andere koffie met melk na 11 uur ‘s ochtends bestellen?

Ik drink graag cappuccino. Niet alleen gepaard mijn ontbijt, maar de hele dag door. En we weten allemaal als er iets niet kan in Italië, dan is het cappuccino drinken na 11 uur ‘s ochtends. Maar ik heb een maas in de ongeschreven Italiaanse koffiewet gevonden!

Hoeveel smoesjes ik al niet heb bedacht om mijn cappuccino drinkgedrag te verantwoorden… Die zijn niet meer op twee handen te tellen. Om maar een voorbeeld te geven: “Ik ben geen ontbijter, dus nu rond lunchtijd heb ik mijn colazione.” Of: “Met een cappuccino heb ik meer tijd om te socializen aan de bar.” Ook vaak gebruikt: “De cappuccino is het best in Italië, daar moet ik van genieten zolang ik kan!” Mijn meest favoriete: “Maar jij maakt gewoon de lekkerste cappuccino’s!” Gegarandeerd dat mij geen cappuccino meer wordt geweigerd. Soms, wanneer ik geen zin heb om mezelf te verdedigen, doe ik zelfs alsof ik geen woord Italiaans versta en een onwetende toerist ben. En, om het nog erger te maken, ik ga bijna elke dag van de week naar een andere koffiebar om de veroordelende blikken te ontlopen. Lang leve Italië met zijn vele koffiebars! 

Uitzondering op de regel

Toch heb ik onlangs ontdekt dat het soms geoorloofd is om cappuccino te drinken na 11 uur. De afgelopen week was het behoorlijk koud (tot sneeuwens aan toe!) en toen ik een willekeurige koffiebar in stapte had ik behoefte aan een heerlijk warme cappuccino. Ik had mijn excuses al paraat, het was namelijk al ver na lunchtijd. Maar dit keer waren ze niet nodig. Menig Italiaan nipte aan een kop romige cappuccino. Voor een week lang was ik het gelukkigste meisje in Italië, want ik kon ongestoord cappuccini drinken. In de winter wordt er namelijk een uitzondering gemaakt op de regel en mag er cappuccino worden gedronken in de namiddag of (ja, écht) in de avond. Zolang het maar niet tijdens of net na de maaltijd is, is het helemaal oké.

Maar inmiddels is het weer gedaan met de koude winterdagen en moet ik weer de ene na de andere smoes uit mijn mouw schudden. Op naar de volgende winter!